تالاب صالحیه، طبیعت سبز دیروز، امروز هوا را میبلعد
تاریخ انتشار: ۶ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۷۰۴۹۱۸
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، مرکز البرز؛تالاب صالحیه، یک تالاب فصلی در شهرستان نظرآباد استان البرز است که بخشی از آن نیز در همسایه ما، قزوین قرار دارد.
همین چند وقت پیش جانوران مختلف و ۱۲۰ نوع پرنده از جمله درنای خاکستری، غاز خاکستری، اردک سبز، تنجه، آنقوت، اگرت، حواصیل، فلامینگو، لکلک سیاه و پلیکان در این تالاب دیده میشدند اما دست خشکسالی همه این موجودات را بیخانمان و سرایشان را به زمینی بیآب و علف تبدیل و خاک آن را در هوا سرگردان کرده است.بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
زهکش، طرحی که تالاب را به خاک نشاند خشکسالی تالاب صالحیه از آنجا شروع شد که مسئولان وقت برای ایجاد زمین کشاورزی در استانی دیگر منابع آبی آن را به آن نقطه منتقل کردند.
مجید درگی، مدیرکل حفاظت محیط زیست البرز گفت: منطقه بیابانی تالاب صالحیه نظرآباد ۱۳۰ هزار هکتار وسعت دارد که البته سالهای قبل وضعیت خوبی داشت، آب در آن نقطه جمع میشد و زیستگاه حیات وحش بود و پرندگان و پستاندران از جمله آهو در آن میزیستند.
وی گفت: اواسط دهه هشتاد جهاد کشاورزی زهکشی را در آن منطقه احداث میکند که از قزوین آغاز و از البرز میگذرد و به دریاچه شور میرسد، مسئولان وقت قصد داشتند زمین های اطراف دریاچه را به اراضی کشاورزی تبدیل کنند که نشد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست البرز گفت: این زهکش از نظر مهندسی اجرا شد و آب را کاملا انتقال داد و کاهش بارندگی هم باعث شد تا زیست بوم تالاب صالحیه به یک بیابان تبدیل شود. وی افزود: قدم اول برای احیای تالاب صالحیه تامین آب است که این امکان برای البرز وجود ندارد، زیرا برای این کار به ۲۴۰ میلیون متر مکعب آب نیاز داریم.
درگی اضافه کرد: وقتی به آن منطقه میرویم متوجه میشویم که خاک کاملا پوک و فرسایش خاک به طور کامل آنجا انجام شده است. حالا کانون ریزگرد تالاب صالحیه که حدود پنج هزار هکتار بود بعد از گذشت ده سال به چهل هزار هکتار رسیده است. هرچه بکارید را شترها دِرو میکنند یکی دیگر از مشکلاتی که صالحیه و دیگر اراضی مستعد ایجاد ریزگرد را در نواحی غربی البرز دچار مشکل کرده، از بین رفتن پوشش گیاهی این منطقه به ویژه توسط شترها است.
گفته میشود بین ۱۲۰ تا ۳۰۰ نفر شتر متعلق به روستای گلدره در آن منطقه وجود دارند که برای آنان زمینی اختصاص پیدا کرده است. البته حدود هزار نفر شترهم از استانهای دیگر وارد البرز میشوند که چرای غیرقانونی دارند و از بین رفتن پوشش گیاهی از آثار آنها در البرز است.
علی محمد طهماسبی بیرگانی، دبیر ستاد ملی مقابله با گرد و غبار سازمان حفاظت محیط زیست چرای شترهای سرگردان را یکی از علل اصلی غبارخیزی تالاب صالحیه دانست و گفت: بیشتر این شترها بدون مجوز در این منطقه در حال چرا هستند.
وی اظهار داشت: یکی از کانونهای غبارخیز مهم در کشور ما تالابهای صالحیه نظرآباد و الله آباد قزوین است.
طهماسبی گفت: تالاب صالحیه در آیندهای بسیار نزدیک به شدت استانهای البرز و تهران را تهدید میکند که اگر پیشگیری نکنیم به وضعیتی بحرانیتر از اکنون منجر میشود که کنترل آن بسیار مشکلتر خواهد بود. پوشش گیاهی، درمانی که با تاخیر پیش میرود.
لشکری، معاون محیط زیست البرز گفت: اگر بخواهیم کانونهای مستعد ریزگردها را با پوشش گیاهی مهار کنیم، دو دهه زمان میبرد.
وی گفت: علت این امر تزریق قطرهای بودجه و اعتبارات است و تخلفات چرای دام هم به این مشکل دامن میزند.
معاون محیط زیست البرز گفت: باید تلاش مضاعفی برای اخذ اعتبارات داشته باشیم و تمام تلاش خود را برای حفظ پوششهای گیاهی انجام دهیم.
او اضافه کرد: ایجاد کمربند سبز در اطراف شهرها، راهکاری مناسب برای جلوگیری از ورود ریزگردها به بافت شهری است.
لشکری گفت: از بین رفتن باغات و اراضی کشاورزی و تبدیل آن به ویلاها در چهارباغ ملموس و جالب این که حقآبه این اراضی نیز همچنان کشاورزی است. از شر خودروها نگذریم یکی از دلایل مهم و غیرقابل چشمپوشی آلودگی هوای البرز، آلایندهزاهای خودرویی و صنعتی هستند. دقیقا میخواهیم به ناوگان فرسوده حمل و نقل عمومی و خصوصی اشاره کنیم که هر روز به گستره آلودگیها دامن میزنند. تا جایی که این آلودگی پلیس راهور را ناگزیر به واکنش کرده است.
سرهنگ حمدالله رحمتیپور، رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی البرز گفت: در پی افزایش آلودگی هوا، ورود وسایل نقلیه دودزا و فاقد معاینه فنی به معابر درون شهری استان البرز ممنوع است. وی گفت: با توجه به تشدید آلایندگیها و کاهش کیفیت هوای این استان ضرورت دارد رانندگان خودروهای آلاینده و فاقد معاینه فنی خود را برای رفع نقص به مراکز خدمات خودرویی و معاینه فنی انتقال دهند. البته در این بین عبداللهی، استاندار البرز نیز در گفت و گویی از رایزنی با سازمان شهرداریها و اختصاص سرانه بهمنظور خرید اتوبوسها و تاکسیهای جدید برای استان خبرداده بود. اگه هوای سالم میخواهید، پای کار بیایید/ از جلسات مسئولان چه خبر؟ اگر قرار باشد این خبرهای آلودگی و آلایندگی برای آیندگانمان فقط نگارههایی از تاریخ و برای ما خاطره شود، نیازمند عزمی جدی است. همه مسئولان مرتبط باید پای کار بیایند تا بتوانیم در هوایی سالم نفس بکشیم، اگر همه ما به این نتیجه برسیم که دود این آلودگی به چشم خانواده خودمان هم میرود و آتشش دامن سلامتی خویشاوندانمان را هم میگیرد، شاید راسختر درخصوص مقابله با آلایندگیها ورود کنیم و به تعطیلیها به عنوان یک درمانگر موقت رجوع نکنیم.
به طور مثال ۷ مرداد امسال بود که مدیرکل منابع طبیعی اعلام کرد بنا هست که مسئولان استانهای البرز و قزوین درخصوص تالاب صالحیه نشستی مشترک داشته باشند اما خبری از برگزاری این جلسه نشد که نشد. حالا باید دید زهکشی که قطره قطره جان تالاب صالحیه را گرفته است، مورد غَضَب علمی مسئولان امر قرار میگیرد یا خیر؟ باید ببینیم چقدر همت و حمیت به جوشش میافتد تا حقآبه تالاب تهیه و وارد جریان زندگی موجوداتی شود که با آن به امید روزهای سبز گذشته خداحافظی کردهاند.
منبع: خبرگزاری صدا و سیما
کلیدواژه: تالاب صالحیه پوشش گیاهی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.iribnews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری صدا و سیما» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۷۰۴۹۱۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
هفت گوهر نایاب زاگرس در خطر انقراض
طبیعت استان کهگیلویه و بویراحمد، نگینی در زاگرس سرسبز، همواره به عنوان بهشتی از تنوع زیستی گیاهی شناخته شده است. در دامنههای پرشیب و دشتهای حاصلخیز این استان، گنجینهای از گیاهان ارزشمند و منحصر به فرد رویش یافتهاند که هر کدام نقشی بیبدیل در حفظ تعادل اکوسیستم و زینت بخشیدن به طبیعت این خطه بودهاند. با این حال، این گنجینه بینظیر، در معرض خطری جدی قرار گرفته است.
هفت گونه از این گیاهان بومی و ارزشمند، در حال حاضر در فهرست سیاه انقراض قرار دارند. بیلهر، تره، جاشیر خوراکی، کرفس کوهی، آنغوزه و باریجه، نامهایی هستند که شاید برای بسیاری ناآشنا باشند، اما هر کدام در جایگاه خود، گوهرهایی نایاب در طبیعت ایران محسوب میشوند.
این چالش زیستمحیطی، نه تنها تنوع زیستی این استان را به شدت تهدید میکند، بلکه میتواند پیامدهای ناگواری برای اقتصاد و معیشت مردم منطقه نیز به دنبال داشته باشد. گیاهان دارویی و خوراکی در کهگیلویه و بویراحمد، از دیرباز نقش مهمی در زندگی مردم محلی ایفا کردهاند و از بین رفتن آنها، میتواند به فقر و بیکاری در منطقه دامن بزند.
گیاهان نقش حیاتی در حفظ تعادل اکوسیستمها ایفا میکنند. از دست رفتن هر گونه گیاهی، میتواند به زنجیره غذایی و چرخههای طبیعی آسیب برساند و پیامدهای منفی برای سلامت انسان و محیط زیست به دنبال داشته باشد.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه و بویراحمد ضمن هشدار نسبت به تنوع زیستی این استان، از انقراض قریب الوقوع هفت گونه گیاهی نادر خبر داد. سعید جاویدبخت با برشمردن عواملی مانند برداشت بیرویه، تخریب زیستگاه و تغییرات آب و هوایی به عنوان تهدیدات اصلی این گنجینههای گیاهی، خواستار اقدامات عاجل برای نجات آنها شد.
بیلهر، تره، جاشیر خوراکی، کرفس کوهی، آنغوزه و باریجه نامهایی هستند که شاید برای بسیاری ناآشنا باشند، اما هر کدام در جایگاه خود، گوهرهایی نایاب در طبیعت ایران محسوب میشوند. این گونههای منحصر به فرد که در دامنههای پرشیب و دشتهای حاصلخیز کهگیلویه و بویراحمد رویش یافتهاند، در حال حاضر در فهرست سیاه انقراض قرار گرفتهاند.
جاویدبخت با اشاره به برداشت بیرویه این گیاهان برای مصارف دارویی و خوراکی، این عامل را یکی از متهمان اصلی این فاجعه زیستمحیطی میداند. تخریب زیستگاهها به دلیل جادهسازی، چرای بیرویه دام و توسعه کشاورزی نیز مزید بر علت شده و نسل این گیاهان ارزشمند را در معرض خطر جدی قرار داده است.
تغییرات آب و هوایی و گرمایش زمین نیز از دیگر عواملی هستند که جاویدبخت به آنها اشاره میکند. این پدیده نه تنها بر کمیت و کیفیت این گیاهان تأثیر منفی میگذارد، بلکه آنها را در برابر بیماریها و آفات آسیبپذیرتر نیز میکند.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه و بویراحمد در تشریح اقدامات انجام شده برای جلوگیری از انقراض این گونهها، به مسدود کردن جادههای فرعی منتهی به مراتع، فرهنگسازی از طریق رسانهها و سازماندهی نیروها در مناطق بحرانی اشاره کرد. برخورد قانونی با متخلفان نیز از دیگر اقداماتی است که به گفته جاویدبخت در دستور کار قرار دارد.
با این حال، جاویدبخت معتقد است که این اقدامات کافی نیستند و برای نجات این گنجینههای گیاهی، نیاز به یک عزم ملی و همکاری همهجانبه وجود دارد. او از جمله راهکارهای اساسی را حمایت از جوامع محلی، افزایش آگاهی عمومی، جلب مشارکت سازمانهای مردمنهاد و بخش خصوصی و همچنین تحقیقات بیشتر برای تعیین دقیق وضعیت این گیاهان و یافتن راهکارهای مناسب برای احیای آنها عنوان میکند.
انقراض این هفت گونه گیاهی نه تنها یک چالش زیستمحیطی است، بلکه میتواند پیامدهای ناگواری برای اقتصاد و معیشت مردم منطقه نیز به دنبال داشته باشد. از این رو، مسئولان، سازمانهای ذیربط و آحاد مردم باید با حساسیت و جدیت بیشتری به این موضوع بپردازند و برای حفظ این میراث طبیعی ارزشمند تلاش کنند.
اگرچه اقداماتی مانند مسدود کردن جادههای فرعی و برخورد قانونی با متخلفان، گامهای اولیه و ضروری برای جلوگیری از انقراض هفت گونه گیاهی نادر در کهگیلویه و بویراحمد هستند، اما برخی کارشناسان میگویند که برای نجات این گنجینههای گیاهی و تضمین بقای آنها در طبیعت، نیاز به راهکارهای جامع و بلندمدتی است.
در اولین قدم، نیاز به تحقیقات علمی گسترده و دقیق در مورد وضعیت فعلی این گیاهان، عوامل تهدید کننده آنها و راهکارهای مناسب برای احیای آنها وجود دارد. این تحقیقات باید توسط متخصصان مجرب و با استفاده از روشهای علمی نوین انجام شود تا اطلاعات دقیقی از وضعیت این گونههای ارزشمند به دست آید.
جوامع محلی ساکن در مناطق زاگرس، از دیرباز با طبیعت پیرامون خود زندگی مسالمتآمیزی داشتهاند و از دانش بومی ارزشمندی در زمینه حفاظت از منابع طبیعی برخوردار هستند. حمایت از این جوامع و جلب مشارکت فعال آنها در حفاظت از این گیاهان، میتواند نقشی کلیدی در احیای آنها ایفا کند.
افزایش آگاهی عمومی از طریق برنامههای آموزشی و رسانهای، یکی از مهمترین راهکارهای حفاظت از این گونههای گیاهی است. با آموزش مردم در مورد اهمیت این گیاهان، تبعات انقراض آنها و راهکارهای حفظ آنها، میتوان گامی بلند در جهت نهادینهکردن فرهنگ حفظ محیط زیست در جامعه برداشت.
ایجاد و توسعه مناطق حفاظتشده در زیستگاههای این گیاهان، میتواند پناهگاههای امنی برای آنها فراهم کند و از آنها در برابر تهدیدات مختلف مانند تخریب و چرای بیرویه دام محافظت کند.
سازمانهای مردمنهاد فعال در زمینه محیط زیست، گنجینهای از تخصص، تعهد و شور و اشتیاق برای حفاظت از طبیعت هستند. حمایت از این سازمانها از طریق تخصیص بودجه و امکانات، میتواند به آنها در انجام فعالیتهای مؤثر در زمینه حفاظت از این گونههای گیاهی نادر یاری رساند.
بخش خصوصی نیز میتواند با سرمایهگذاری در زمینه تولید و پرورش این گیاهان به صورت پایدار، به حفظ آنها و ایجاد اشتغال برای جوامع محلی کمک کند. این امر نه تنها به نفع محیط زیست خواهد بود، بلکه میتواند منافع اقتصادی نیز به همراه داشته باشد.
در کنار این راهکارها، اقداماتی مانند استفاده از ظرفیت گردشگری و جذب گردشگران طبیعتدوست، توسعه کشت و پرورش این گیاهان در زمین ها، حمایت از پژوهشگران و دانشجویان در زمینه مطالعه و احیای این گونهها نیز میتوانند در نجات این گنجینههای گیاهی و حفظ آنها برای نسلهای آینده نقشآفرین باشند.
با اتخاذ این راهکارهای جامع و با مشارکت همگانی، میتوان امیدوار بود که شاهد احیای این هفت گونه گیاهی نادر در کهگیلویه و بویراحمد و حفظ آنها به عنوان میراثی گرانبها برای نسلهای آینده باشیم.
باشگاه خبرنگاران جوان کهگیلویه و بویراحمد یاسوج